1-31 Mayıs Cilt Kanseri ve Melanom Farkındalık Ayı kapsamında önemli bilgiler paylaşan Dermatoloji Uzmanlarından Prof. Dr. Sedat Akdeniz, cilt kanserinin deri hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan kötü huylu tümörler olduğunu ve en ölümcül türün hızla yayılan melanom olduğunu vurguluyor. Prof. Dr. Akdeniz, 2020 yılı itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 325 bin yeni melanom vakası bildirildiğini, Ege Üniversitesi verilerine göre ise son 10 yılda yalnızca Ege Bölgesi’nde 1.283 melanom vakası tespit edildiğini belirtiyor.
Cilt kanserinin deri hücrelerinin kontrolsüz ve anormal şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan, kötü huylu tümörlerin genel adı olduğunu söyleyen Dermatoloji Uzmanlarından Prof. Dr. Sedat Akdeniz, melanomun ise bu tümörler arasında en agresif ve ölümcül seyreden tür olduğunu belirtiyor ve şunları dile getiriyor: “En sık görülen cilt kanseri tipleri sırasıyla bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanomdur. Bazal hücreli kanser, skuamöz hücreli kansere göre genellikle yavaş ilerler ve yayılımı daha azdır. Bu iki cilt kanserine göre melanom hızla büyüyebilir, vücuda yayılabilir ve yaşamı tehdit edebilir.”
Türkiye’de melanom, her 100 bin kişiden yaklaşık 1 ila 2 kişide görülmektedir
2020 yılı itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 325 bin yeni melanom vakasının bildirildiğini söyleyen Dermatoloji UzmanıProf. Dr. Sedat Akdeniz, “Bu rakam tüm kanserlerin yüzde 1,7’sini oluşturuyor. İsveç, Avustralya ve ABD gibi ülkelerde melanom sıklığında belirgin bir artış gözlemleniyor. Örneğin, ABD’de melanom insidansı 1975’te her 100 binde 7,9 iken, 2018’de 25,3’e yükselmiştir. Türkiye’de ise melanom görülme sıklığı Avrupa ülkelerine kıyasla göre daha düşüktür. Sağlık Bakanlığı’nın 2014 verilerine göre Türkiye’de melanom görülme sıklığı 100 bin kişide 1,5 olarak kaydedilmiştir. Ege Üniversitesi Kanser Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin verilerine göre ise son 10 yılda sadece Ege Bölgesi’nde bin 283 melanom vakası tespit edilmiştir” şeklinde konuşuyor.
Cilt kanseri ve melanomun belirtileri
Prof. Dr. Sedat Akdeniz, cilt kanseri ve melanomun belirtilerini şöyle sıralıyor: “Mevcut benlerde renk, şekil ya da boyut değişikliği; yeni ben oluşumu, deride kaşıntı; kanama ya da geçmeyen yara; deride oluşan kabarıklıklar veya şişlikler. Bu belirtilerden herhangi biri görüldüğünde dermatoloji uzmanına başvurmak gereklidir. Tanı ve tedavi sürecine dermatologların yanı sıra cerrahlar, patologlar ve onkologlar da dahil olabilir. İleri evre vakalarda immünoterapistler ve radyologlar da tedavi planlamasında rol oynar.”
Güneşten korunmak gerekiyor
Yaz aylarında güneşe maruz kalmanın cilt üzerindeki etkilerinden bahseden Prof. Dr. Sedat Akdeniz, “Güneşin zararlı UV ışınları yaz aylarında daha yoğun hissedilir. Açık tenli bireylerde bu ışınlara uzun süre maruz kalmak, güneş yanıkları ve DNA hasarına yol açarak cilt kanseri riskini artırır. Bu nedenle güneşten korunma, özellikle 11:00-16:00 saatleri arasında dışarıda bulunmama, geniş kenarlı şapka kullanımı ve güneş koruyucu ürünlerin düzenli kullanımı büyük önem taşır” diyor.
Güneş koruyucular bulutlu havalarda da kullanılmalı
Toplumda güneş koruyucu kullanımıyla ilgili bazı yanlış inanışların bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Sedat Akdeniz, şunları dile getiriyor: “Güneş koruyucular yalnızca denize girerken değil, dışarı çıkarken de kullanılmalıdır. Bulutlu havalarda da UV ışınları etkili olduğundan koruyucu sürülmelidir. Koruyucular sadece bir kez değil, her 2-3 saatte bir yenilenmelidir.”
Cilt kanseri ve melanom tanısı konan hastaya sunulan tedavi seçeneklerini de anlatan Prof. Dr. Sedat Akdeniz, “Tanı konulan hastalarda tedavi, tümörün tipi ve evresine göre planlanır. Tedavi seçenekleri cerrahi (tümörün çıkarılması), immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler, radyoterapi ve kemoterapidir. Melanomda erken tanı genellikle cerrahi ile tam iyileşme şansı sunar” şeklinde konuşuyor.
Cilt kanseri ve melanomdan korunmanın yolları
Prof. Dr. Sedat Akdeniz, cilt kanseri ve melanomdan korunmak için alınması gereken önlemleri şöyle sıralıyor: “Gün ortasında güneşe çıkmaktan kaçınılmalı. Geniş kenarlı şapkalar, UV korumalı giysiler ve yüksek faktörlü güneş kremleri kullanılmalı. Solaryumdan uzak durulmalı. Vücutta bulunan benler düzenli olarak takip edilmelidir. Erken tanı ve düzenli dermatolojik kontroller, hem cilt sağlığını korumak hem de olası kanserlerin erken evrede tedavi edilebilmesini sağlamak açısından kritik önem taşır.”
